Ik merk vaak dat de woorden scrum en agile gebruikt worden alsof het dezelfde inhoud en betekenis heeft. Het komt zelfs zo vaak voor dat ik verbaasd ben als ik merk dat iemand bewust agile en bewust scrum gebruikt. Als ik laat merken dat ik waardeer dat iemand het verschil begrijpt, ontstaat er ook vanuit de andere kant een vorm van opluchting. Het vervolg is dan altijd een prettig gesprek. We spreken dezelfde taal en kunnen leren van elkaar.
Je moet je al redelijk hebben verdiept in agile en scrum om het verschil goed te begrijpen en te zien dat het essentieel is waar je het over hebt. Waarschijnlijk gaat de vergelijking niet helemaal op, maar neem de begrippen ‘Sportief’ en ‘Voetballen’. Als je sportief bent, is voetballen een passende keuze. Naast voetballen kun je ook kiezen voor een ander spelvorm. Als je voetbalt, maar bent niet sportief, herkent iedereen dat hier iets niet klopt. Sportief zijn heeft met gedrag te maken, terwijl voetballen te maken heeft met een aantal regels om een spel te spelen.
Het begrip ‘agile’ zegt net als het begrip ‘sportief’ iets over het gedrag, terwijl ‘scrum’ net als ‘voetballen’ bestaat uit het volgen van een aantal regels.
Wat is ‘agile’ gedrag
Nu wordt het tijd om agile toe te lichten. ‘Agile’ is in het Nederlands het beste te vertalen naar ‘wendbaar’. Agile gedrag is het oer gedrag van de mens. Overleven, door bezig te zijn met telkens slimmere dingen. Telkens experimenteren en leren van de fouten. Gedrag dat wij mensen allemaal hebben gekend. Kijk naar kinderen tussen de 2 en 5 jaar. Letterlijk leren ze van ‘vallen en opstaan’. Jammer genoeg worden we ontmoedigd om dit gedrag te blijven vertonen. Als kinderen naar school gaan is het cijfer voor de toets belangrijker dan hetgeen geleerd is. En ook in het bedrijfsleven is het pleasen van de chef de enige weg naar de top.
Agile gedrag wil zeggen dat iedereen meehelpt om betere producten te leveren aan onze klanten. Verbeteringen aan proces, kwaliteit of product. Die worden bedacht en gedragen door de organisatie. Organisaties die hiervoor openstaan kennen veel meer innovaties en leveren hogere kwaliteit producten.
Voor het software ontwikkelproces gaat de agile gedachtegoed er vanuit dat:
- De afnemer van de software en het ontwikkelteam direct contact hebben en besluiten nemen over de werking van de software
- Experimenteren is onderdeel van het ontwikkelproces
- Werkende software wordt frequent opgeleverd en in productie genomen
- Samenwerking in het team wordt gefaciliteerd door het management ipv inhoudelijke voorschrijvingen
- Fouten gemaakt mogen worden om te leren voor de toekomst
- Tijdens het project bijstellingen plaats kunnen vinden
Begin deze eeuw hebben een aantal belangrijke spelers rond de agile gedachtegoed de kernwaarden voor agile gedrag opgenomen in het agile manifesto. Zie beeld hiernaast.
Het manifesto geeft aan dat prioriteit moet worden gegeven aan interacties tussen mensen, het te ontwikkelen product, de samenwerking met de klant en flexibel zijn in het doorvoeren van veranderingen. En dat er minder aandacht moet worden besteed aan gestelde regels, dikke ontwerpen, het originele contract met de klant en het oorspronkelijke plan.
Agile gedrag heeft dan ook een bredere impact dan alleen het software ontwikkelproces. Er zijn dan ook best een aantal uitdagingen die beantwoord moeten worden, zoals ‘Hoe verkoop je maatwerksoftware als de scope tijdens het project mag wijzigen?’ of ‘Hoe kun je verantwoordelijk worden gesteld voor software ontwikkeling als je inhoudelijk geen zeggenschap hebt?’
Agile gedrag raakt de kernwaarde van de organisatie. In hoeverre heb je vertrouwen in het team, de product owner, … en de klant. Agile gedrag gaat verder dan het gedrag van het ontwikkelteam, en moet ook door het management worden onderschreven.
Wat zijn de ‘Scrum’ regels?
Scrum beperkt zich tot het het ontwikkelproces en is veel eenvoudiger uit te leggen:
- De volgende begrippen worden gehanteerd:
- Een sprint is een tijdslot van 2-4 weken, waarin het scrum team de volgende oplevering van een potentieel in gebruik te nemen applicatie oplevert
- Een product backlog is een lijst met op te leveren onderdelen van een applicatie, gesorteerd op belangrijkheid
- Een sprint backlog is de lijst met onderdelen van de applicatie die de huidige sprint wordt opgeleverd
- Een scrum team bestaat uit 3 rollen:
- De product owner is de vertegenwoordiging van de business en verantwoordelijk voor hetgeen ontwikkeld moet worden
- De scrum master faciliteert het development team, zodat ze zich volledig kunnen concentreren op hetgeen afgesproken is om op te leveren
- Het development team bestaat uit ontwerpers, ontwikkelaars en testers die samen werken om hetgeen afgesproken is op te leveren
- Er bestaan 4 soorten bijeenkomsten
- De planninggame bij het begin van de sprint, waarin afspraken worden gemaakt over hetgeen in de komende sprint opgeleverd wordt
- De daily standup, waarin het development team elkaar dagelijks op de hoogte houdt van de voortgang van de sprint
- De review aan het einde van de sprint, waarin het scrum team laat zien wat opgeleverd is en waar beoordeeld wordt of de voortgang afdoende is
- De retrospective aan het einde van de sprint, waarin beoordeeld wordt welke verbeteringen kunnen worden aangebracht in het scrum team
In praktijk zijn de regels van scrum eenvoudig aan te leren en toe te passen.
Agile is gedrag, scrum is een methode
‘Scrum’ concentreert zich rond het ontwikkelteam, zoals ‘voetballen’ zich concentreert rond de voetballers.
Zoals succesvol ‘voetballen’ niet zonder mensen met ‘sportief’ gedrag kan, kan ook succesvol ‘scrum’ niet zonder mensen met ‘agile’ gedrag. Dat geldt niet voor alleen voor de direct betrokkenen, maar ook voor de mensen die indirect betrokken zijn.
Scrum’ zonder een ‘agile’ gedrag kan de volgende situaties opleveren:
- In de retrospective staat dat er iets fout is gegaan en verbeter acties zijn uitgezet. Het management hoort dat er fouten zijn gemaakt en wil zelf maatregelen treffen
- IT bepaalt zelf maar of ze met scrum willen werken als de opgeleverde software maar voldoet aan de eisen in het contract met de klant
- Het management schrijft voor dat een bepaalde ‘knop’ op een andere plek moet worden geplaatst
- De sprint is gepland en het management wil andere onderdelen ontwikkeld hebben
- De inhoud van de retrospective wordt gebruikt voor het beoordelingsgesprek.
- …
Kip-ei
Moet de organisatie dan eerst een omdraai maken naar agile gedrag, alvorens met scrum gestart wordt. Ik denk dat dat niet verstandig is. Je kunt al vast met voetballen beginnen zonder gedefinieerd te hebben wat ‘sportief’ gedrag is. Ik denk zelfs dat je eerst gevoetbald moet hebben om te bedenken wat sportief gedrag voor voetbal betekent.
Wel is het goed om je vooraf te verdiepen in de gedachte achter agile, voordat je aan scrum begint. Tegenslagen en successen zijn dan veel beter te begrijpen. Eventuele maatregelen zijn dan ook structureler door te voeren.
Aanleren van het agile gedrag duurt langer dan het naleven van de regels van scrum.